Drive-in

Eigenlijk was ik gisteren niet meer van plan om de deur uit te gaan. Maar uiteindelijk ben ik toch maar naar een voorstelling gegaan waar ik nauwelijks iets van wist. En zoals dat soms werkt, bleek dit achteraf een verrassend goed idee te zijn.

Het betrof de voorstelling Drive-in van theatergroep Berg & Bos. Voor een theatergroep zijn zij behoorlijk bondig en helder over wat hun voorstelling inhoudt: “Met Drive-in behandelt Berg & Bos de schijnvrijheid van een moderne, kapitalistische, prestatiegerichte, op en top efficiënte samenleving en het mechanisme van de troost.”

Bij binnenkomst in de zaal vallen twee vaag verkleedde gestalten op die voor een triptiek van beeldschermen staan. Dit is dan gelukkig weer wél wat je van een theatergroep verwacht, vaag namelijk. Een kalmerend, tot overpeinzing stemmend muziekje speelt op de achtergrond. De twee verdwijnen dan achter een gordijn dat achter de triptiek hangt. Vervolgens zijn de beiden elk alleen nog, via iets wat op een surveillancecamera lijkt, te zien op de buitenste beeldschermen. Ertussen in trekt een wolkenpartij gestaag voorbij die het kleine leven van de beiden individuen omhoog lijkt te voeren. Hun leven wordt metaforisch voor veel zaken in de samenleving.

Toch wordt het spel nooit steriel of abstract. Ofschoon dat je hen alleen op een beeldscherm ziet, is het steeds direct en duidelijk. En is het zeer persoonlijk. Shirley heeft een geslaagde carrière, maar stapt ´s avonds laat op weg naar huis ineens op de snelweg uit de auto en gaat te voet verder. Ze komt bij een fastfoodrestaurant en treft daar Brian die braaf de beleefde regels van de keten opvolgt. Allebei zitten ze in het dwingende stramien van het moderne leven.

Voorspelbare banen om geld te verdienen zodat ze spullen kunnen kopen die ze niet nodig hebben en mensen te imponeren die ze niet kennen of mogen. De moderne mens is een mechanisme die ironisch genoeg een vrijheidsvlag plant op de modderschuit die gelijkheid heet. Of zoals het zeer sarcastisch in Life of Brian ging: “Yes, we are all individuals”.

Maar Shirley probeert vanuit haar eigen twijfels echt contact te maken op deze plaats die zelf een boegbeeld van dit übertypische mechanische leven is. Ze probeert om door Brian’s ingestudeerde procedurezucht heen te prikken. En hierom ontwikkelt zich een erg mooie voorstelling. Langzaam aan komen de twee dieper in een gesprek en durven zij, even, uit hun rol te stappen. Vooraal op haar uitdagen, waarop hij op een gegeven moment inhaakt en terugkaatst. Tekenend is het einde waarin zij vraagt of ‘wij’ dit niet kunnen doorbreken. Het antwoord hierop kan men zelf gaan zien. Het loont de moeite.

Is er ook iets negatiefs te zeggen? Ja gelukkig wel. De keuze om het publiek hun spel via de beeldschermen te laten beleven is interessant. Men kan zich afvragen of ze niet evengoed een opname hadden kunnen laten zien. Van de buitenkant had het geen verschil gemaakt. Maar toch vindt ik dit idee verdedigbaar. Het is ook weer typisch voor de indirectheid die het moderne leven kenmerkt.

Echt negatief vond ik het napraten achteraf. De schrijver van het stuk en de acteurs kwamen na de voorstelling naar voren om met het publiek te praten. Wat er volgde was een enge demystificatie van wat zich in de eigen geest heeft gevormd gedurende de voorstelling. Mijn tip? Ga de voorstelling zeker bekijken, maar ga daarna gewoon de zaal uit.

Gezien op 23 oktober 2014 in Cultuurhuis Heerlen. Check: www.tgbergenbosch.