Rss Feed
Tweeter button
Facebook button
Technorati button
Myspace button
Linkedin button

Blauwdruk voor een nog beter leven

Bedrijf 1 – Een atelier in Amsterdam.  Hilde krijgt bezoek van Ernst,  huisvriend van haar en haar partner Otto. Ernst is de zakenman. De succesvolle, commerciële man die vindt dat hij het voor elkaar heeft. Een blaaskaak in een streepjespak. Het is meteen duidelijk dat hij niets ziet in de levenswijze van Hilde en Otto, de fotografe en de schilder.  Maar hij sponsort hen wel.  Hij maakt er veel opmerkingen over. Denigrerend en schaamteloos. Hilde dient hem niet overtuigend van repliek.  Ernst komt vertellen dat hij de financiering van een expositie rond heeft. Maar als Otto thuis komt (meteen orerend over hoe zwaar het is om kunstenaar te zijn) vertellen Hilde en Ernst dit niet. Ze vertellen wel van Leo, die terug is in Nederland. Leo is de jongere broer van Ernst, regisseur en oude vriend van Otto en Hilde.
Middenin bedrijf 1 verschijnt de moeder van Leo en Ernst ook op het toneel. Ze vertelt hoe zij het moederschap ziet. Dat ze heeft geprobeerd haar jongens zo goed mogelijk op te voeden. Kunstzinnig, het liefst homo en dat het bij de een wat beter heeft uitgepakt dan bij de ander.  Moeder verdwijnt weer.  Ernst en Otto gaan ook, zij gaan op zoek naar Leo.
Intussen is het wel duidelijk geworden hoe Hilde ook probeert Ernst tegen te spreken, zij niet gelukkig is in de situatie met Otto, de grote kunstenaar. Zijn betaalde opdrachten mislukken steeds door zijn zogeheten principes. Hilde maakt hier regelmatig ruzie over maar zelf is ze vaag over haar fotografie. Ze werkt veel digitaal, antwoord ze steeds.
Als de mannen zijn vertrokken komt Leo tevoorschijn. Hij blijkt via de achterdeur naar binnen te zijn gekomen. Leo en Hilde zijn minnaars. Ze lachen net over Otto op het moment dat hij binnenkomt. Hilde biecht meteen op dat ze het met Leo doet: “ik neuk met je beste vriend Otto!”.  Het lijkt hem weinig te doen. “ik respecteer je keuze Hilde, als het jou gelukkig maakt”. Hilde is razend. “Beteken ik dan zo weinig voor jou?!”

Blauwdruk-voor-een-nog-beter-leven---Anniek-Pheifer---het-Nationale-Toneel-__Kurt-Van-der-Elst_pers_2

Bedrijf 2 – Leo en Hilde wonen samen in een appartement in Los Angeles. Het is 18 maanden later. Moeder van Leo komt langs en praat met Hilde over de première van de vorige avond. Ze heeft kranten meegenomen voor de recensies. Leo komt ook binnen en leest ze. Ze zijn allen vernietigend. Zijn film is een grote flop. Leo is wanhopig. Hij had zo gehoopt op een commercieel succes! Moeder vraagt om hulp van Ernst, die financieel wil helpen. Maar niet omdat hij zo dol is op zijn broer. Nee, hij wil zijn moeder kwetsen. Hij steekt een tirade tegen haar af. Hij, die niet zo is geworden als zijn moeder zou willen, zal zijn broer redden. Want hij heeft wel succes in wat hij doet.
Hilde lijkt wederom niet heel gelukkig in haar relatie, in haar leven. Ze werkt nog steeds digitaal. Dan komt Otto langs, als Hilde alleen is. Zij werpt zich aan zijn voeten, met ontbloot onderlijf en kronkelt over de vloer. Schaamteloos, wanhopig, paniekerig. Otto lijkt er echter helemaal niets voor te voelen. En zo eindigt het stuk voor de pauze.

Ik weet zeker dat er een aantal mensen lichtelijk gegeneerd en met rode wangetjes op hun stoel zaten. Dat vergde moed van speelster Anniek Pheifer, om zichzelf zo letterlijk en figuurlijk bloot te geven. Op die trieste genante manier. Maar wat een spel! Ik was gefascineerd! En wat een zinnen! De teksten in het stuk wisselden van prachtig poëtisch naar ordinair schelden.

Blauwdruk-voor-een-nog-beter-leven---Jeroen-Spitzenberger_-Anniek-Pheifer---het-Nationale-Toneel-__Kurt-Van-der-Elst_pers_2

Bedrijf 3 – Twaalf maanden later. Een atelier in Amsterdam. Leo komt scheldend uit zijn slaapkamer. Snerend naar zijn lief in het bed. Dat “honnepon” vooral lekker moet uitslapen. De ene sarcastische opmerking na de ander over zijn partner rollen uit zijn mond. Na deze monoloog komt zijn partner binnen; Otto. Ze gaan door met schelden en het elkaar belachelijk maken.
De rollen blijken nu te zijn omgedraaid. Waar Otto eerst de principiële kunstenaar was en Leo de naar commercieel succes hunkerende regisseur, is Otto nu opeens een succesvol schilder en Leo de aan lager wal geraakte principiële regisseur.
Otto schildert luiken, dichte luiken. Luiken die zij nog kennen uit hun tijd in Genua. Toen ze nog jong waren en met Hilde samenwoonden in een arm leven vol dromen. De luiken verkopen goed. Dat zit Leo natuurlijk dwars. Hij oreert over de wereld van glazuur, waar iemand zijn vieze nagel in moet zetten. En dat hij walgt van het zeuren voor geld bij sponsoren. Dat er nauwelijks nog subsidie is op toneelstukken. Waarop Otto hem van repliek dient: “dit decor ziet er anders uit alsof er aardig wat subsidie naar toe is gestroomd.”
Dit is het meest hilarische bedrijf. Het sarcasme, het belachelijk maken van zo ongeveer alles is ongelofelijk goed gedaan. Ik zit op het puntje van mijn stoel en zou willen dat ik elke grappige zin nog kan navertellen de volgende dag.
Otto en Leo concluderen uiteindelijk dat zij niets zijn zonder Hilde. Ze noemen zichzelf de “kijvende nichten” zonder haar. Ze dromen van een boerderijtje in Drenthe en besluiten om Hilde te gaan zoeken.

Blauwdruk-voor-een-nog-beter-leven---Jeroen-Spitzenberger_-Matteo-van-der-Grijn---het-Nationale-Toneel-__Kurt-Van-der-Elst_pers_2

Bedrijf 4 – Niet lang daarna; een loft in New York. Ernst en Hilde wonen samen. Hilde is een keurige society dame geworden, met dure juwelen. Moeder komt weer eens langs, ook al heeft Ernst haar in bedrijf 2 duidelijk gemaakt haar nooit meer te willen spreken. Moeder vraagt Hilde of ze zo gelukkig is met haar leven en of ze nog fotografeert. Uiteindelijk komen Leo en Otto binnen. Ze stellen haar voor om mee te gaan naar dat boerderijtje in Drenthe. Hilde laat zich bijna overhalen. Helemaal als de twee zeggen dat ze ook Ernst mee mag nemen. Als het moet. Ze vraagt Ernst wat hij ervan denkt. Hij antwoordt dat ze zelf de beste keuze moet maken. “Beteken ik dan zo weinig voor je?” vraagt Hilde opnieuw. Het lijkt the story of her life. Ze lijkt nu totaal verloren: “Ik ben  een personage in een toneelstuk dat anderen voor mij opvoeren”.

Blauwdruk voor een nog beter leven gaat over succes en principes. Van kunstenaars wordt steeds meer verwacht om het te rooien zonder subsidies. “Werk maar voor je geld.” Kun je dan nog wel streven naar authenticiteit of kan dat juist nu meer dan ooit? Eist de huidige maatschappij niet dat je succesvol bent? En is een beroep doen op principes niet gewoon een excuus voor slecht werk? Is de bankier niet juist principiëler? “Anders dan jullie kunstenaars heb ik mijn principes” zegt Ernst in het stuk.
En dan de moraal. Hilde lijkt voortdurend op zoek naar zekerheid. Of naar een partner die haar dat kan bieden. Ze lijkt alles buiten zichzelf te leggen. Niemand blijkt haar uiteindelijk te kunnen bieden wat ze zoekt en ze is totaal verloren. Hoe kan zij nu weer verder? Wat moet ze doen om “net dat beetje, heel even gelukkig” te zijn?

Blauwdruk voor een nog beter leven is een tragikomedie. Geniaal omgebogen door Ilja Leonard Pfeijffer, naar een stuk uit 1933 van Noël Coward (‘Design for living’). Iedereen en alles wordt op de hak genomen, inclusief hij zelf.  Als je nog de kans krijgt om het ergens te gaan bekijken: DOE HET!

Blauwdruk voor een nog beter leven is een productie van Het Nationale Toneel en werd op dinsdag 25 november opgevoerd in het Parkstad Limburg Theater, Heerlen. Foto’s: Het Nationale Toneel.

Article by Monica Dols

Monica Dols Dieren, kinderfeestjes, cultuurhuisheerlen, evenementen, creatieve dingen bedenken, positief, organiseren. Read 132 articles by

Email

Categories

Like us

Afgrond Archief

Better Tag Cloud