La Fura: De beleving van een vrijwilliger

Toen ik de oproep voor vrijwilligers voor de openingsavond van Cultura Nova zag dacht ik: dat is jammer, ik kan er niet aan mee doen. Ze vroegen namelijk dansers, acrobaten, mensen met allerlei ervaringen die ik niet had. La Fura is sinds haar show ‘Imperium’ mijn favoriete Cultura Nova-groep. Het leek me een hele belevenis om mee te mogen doen. Foto’s: Luc Lodder

Een paar dagen later werden de eisen bijgesteld. Er mochten ook mensen zonder ervaring meedoen. Het probleem was het gebrek aan ervaren mensen. Nu is Heerlen ook niet echt een Parijs, waar drie dansacademies en vijf toneelscholen om de hoek liggen. Bovendien is het vakantietijd. Dat maakt dat veel mensen met andere dingen bezig zijn dan hun dagelijkse dans/acteerwerk. La Fura vroeg ook veel: 100 mensen waren nodig voor de show. Dus werd uit alle hoeken en gaten hard geprobeerd om nog vrijwilligers op te graven.

Mijn rol werd die van het paard. Ik mocht met een groep andere mensen proberen het paard, dat aan een enorme hijskraan hing, naar de juiste plek te brengen, met de juiste bewegingen. Dat bleek nog niet mee te vallen. Het hele geval was behoorlijk zwaar. Eigenlijk moest het paard met 16 mensen bediend worden. Wij hadden er op de eerste oefendag 10. Raoul, de man van la Fura probeerde ons in zijn beste Engels, met zijn telefoon in de hand (Google Translate?) uit te leggen wat de bedoeling was. Daarna liet hij ons over aan Paul, die beter Engels sprak maar geen idee had wat we moesten doen.

Dinsdag begonnen we met oefenen, woensdag waren we nog niet zo heel veel wijzer, maar kregen we wel al allemaal zware armen van aan het beest trekken. Donderdag kregen we een beter idee omdat Raoul het weer overnam. Dat de mensen van la Fura het zwaar te verduren hadden werd me steeds duidelijker. Dacht ik eerst nog dat we met 100 vrijwilligers En de acteurs van la Fura iets in elkaar gingen zetten, werd het me snel duidelijk dat de hele show alleen maar door de vrijwilligers gedraaid werd.  Paul vertelde ons dat ze de show in andere steden ook deden maar daar waren altijd veel vrijwilligers met ervaring. Nu moesten ze het doen met groep mensen die nog nooit op toneel hadden gestaan, een enkele uitzondering daargelaten. De stress stapelde zich dan ook op en dat merkten we. Tijdens een oefensessie ging het niet goed met ons achterbeen. Raoul greep mijn touw en begon koortsachtig die mensen te corrigeren waarna hij mij aankeek en schreeuwde “concentration!” Waarop ik nogal blue keek en voorzichtig zei; you got my rope..

Het was een chaos, in onze ogen. Er werden voortdurend aanpassingen gedaan. In het slechte Engels van de twee frontmannen werd er ook van ons veel geduld gevraagd. Gelukkig hadden de podiumvrijwilligers Agatha. Zij bleek een bijzonder vriendelijk en motiverend, zij bleef zoveel mogelijk proberen om al die mensen op het podium tegelijk te laten bewegen, zonder haar geduld te verliezen. Intussen waren wij aangegroeid tot 12 man en dat hielp enorm. We kregen er iemand bij die snel doorhad hoe we alles het beste konden aanpakken, hij nam meteen de rol van het tellen over . Nu begon het ergens op te lijken.

Op de openingsavond moesten we om vijf uur aanwezig zijn. We kregen nog een briefing in de INGzaal en namen de posities, timing etc. door. Alles op het kleine podium. Dat zorgde voor hilariteit, heel veel shhhttt, heel veel vragen, veel antwoorden en veel gezelligheid. De mensen van het podium hadden er nu een hele week intensief oefenen opzitten. De mensen van het paard, de pop, het wiel en de sambaband waren vanaf dinsdag begonnen. Het was intussen een grote familie geworden, of een klein dorp, met zenuwachtige mensen die voor het eerst in hun leven werden neergezet voor een publiek van duizenden toeschouwers.

Om negen uur gingen we naar onze posities. De show begon. Wij van het paard stonden zenuwachtig langs de zijlijn. Ging alles zoals het moest? Ik was extra nerveus, want mijn nichtje speelde één van de hoofdrollen, namelijk één van de drie godinnen. Zeventien jaar is ze en werd met haar streetdance-ervaring uitgekozen voor de rol. Maar acteren in zo’n productie had ze nog nooit gedaan.

We probeerden zoveel mogelijk te zien en we zagen de kleine foutjes waarvan wij wisten dat het foutjes waren. We zagen ook de dingen die goed gingen en de prachtige gezichtsuitdrukkingen van de godinnen, de schaduwen, de haka-mensen, de mensen bovenin de toren etc. We zagen dat het wiel goed aan kwam rollen en weer terug. Toen was het onze beurt. De man van de hijskraan zette zijn enorme gevaarte in beweging. Toen sloeg de schrik toe; de hijskraan deed het niet! Ons hart stond stil. Het zou toch niet?

Na een aantal minuten bleek het ding weer in beweging te komen. We lieten onze adem weer los. Het paard werd opgetakeld. Toen bleek het hoofd los te zitten. Ow nee!! Maar helaas, er was geen tijd meer om er iets aan te doen. We gingen in positie staan, klaar om het beest over te nemen. Het paard vloog verkeerd, over het hek en dreigde een stuk verder op het publiek neer te komen. Alle 12 renden zo snel als het ging om ons paard te gaan temmen. Gelukkig, dat lukte. Toen door het publiek met het beest. Zonder security, gewoon gaan met de banaan. Raoul rende voor ons uit met een: go go go! Ons rechterachterbeen telde hardop: 1.. 2… 3… 4…

De mensen gingen met moeite aan de kant, sommige verdwaasd kijkend waar ze naartoe moesten. Een mevrouw in een scootmobiel kreeg ons nogal laat in de gaten en het lukte haar niet meteen om de scootmobiel op te starten. We stonden dus af en toe een beetje stil. En Raoul maar gillen voorop: go go go! Uiteindelijk belandden we bij de pop. De pop aaide ons en de einddans op het podium begon. Bij onze que (de ballen in de lucht) gingen wij met z’n allen aan de achterbenen van het paard hangen en het beest steigerde prachtig. De opluchting was groot. We hadden het allemaal doorstaan en gedaan wat we konden. Het paard had zijn route afgelegd, was op de goede plek uitgekomen, had gesteigerd. En dat alles binnen de juiste timing. We klommen het podium op en knuffelden de podiumspelers. We namen ons applaus in ontvangst.

Na afloop kwamen we bij elkaar in het theater in een euforische stemming, iedereen had zijn ding gedaan, zo goed als hij/zij kon. We waren trots op onszelf en elkaar. We waren trots op de la Fura mensen die zo hard moesten werken om dit voor elkaar te krijgen. We overhandigden hen een paar flessen drank en een kaart met onze namen. We droegen hen op de schouders, en zij bedankten ons met mooie la Fura shirts.

Dit was een onvergetelijke ervaring. Ook al is het moeilijk om achteraf kritiek te horen van mensen die hebben staan kijken. Ook al begrijp ik de kritiek die gegeven wordt. Ook al kun je het nooit iedereen naar zijn/haar zin maken. Ook al hebben mensen geen idee wat het betekent om 100 onervaren mensen te regisseren. Ik zal dit nooit vergeten, ik draag het voor altijd in mijn hart. Ik was in een show, geregisseerd door la Fura. Ik was in een show, samen met 99 andere mensen voor wie dit een unieke beleving was. Ik was in een show van Cultura Nova, het festival waar ik zo graag vrijwiliger ben. En dat, neemt geen enkele criticus mij af.

Cultura Nova vindt van 26 augustus t/m 4 september plaats in Heerlen en omgeving. La Fura dels Baus verzorgde de openingsvoorstelling. Meer informatie over festival en voorstellingen op cultura-nova.nl.