Vijf jaar jazzOUT!

Onlangs sprak ik met Dannij Bol (programmacoördinator en programmering muziek, cabaret, musical & show) en assistent-programmeur Bram Jacobs, beiden werkzaam voor Parkstad Limburg Theaters (PLT) en verantwoordelijk voor de programmering van jazzOUT! – hét jazzfestival van het Zuiden. Onder het genot van een drankje was de sfeer ongedwongen comfortabel, zodat al snel een waterval aan informatie tot mij kwam. Het gesprek was in aanloop van het vijfjarig bestaan van jazzOUT!. Nieuwsgierig als we zijn wilden we de drijfveer van het succesvolle festival achterhalen. Foto’s: René Bradwolff

Op de vraag hoe vijf jaar geleden het idee om jazzOUT! in Heerlen te organiseren ontstaan is blijkt, naast een persoonlijke interesse voor het genre, vooral de breedheid die jazz toelaat een bruikbaar motief. Jazz bestrijkt namelijk een zeer brede waaier. Naast puristen zijn er raakvlakken en cross-overs met o.a. urban, hiphop, funk, wereldmuziek… Dat komt akoestisch, versterkt, middels gangbare instrumentaria of elektronisch tot uiting. En daarnaast speelt ook het gevoel van jazz een zeer belangrijke rol. Hiervoor gaf Dannij als voorbeeld het optreden van Selah Sue aan, waarbij de jazzy feel sterk aanwezig was tijdens haar optreden vorig jaar. Een ander motief was het idee om Heerlen Jazz, een initiatief dat de gehele maand november bestrijkt, groots af te sluiten. De naamkeuze jazzOUT! was op maat!

Ervaring leerde dat het programmeren van buitenlandse acts in deze periode, met name die buiten Europa, geen makkelijke klus is. Veel artiesten hebben dan vaak al een tour achter de rug en maken zich op om terug te keren naar familie, om in het geval van Amerikaanse artiesten een feest als Thanksgiving Day te vieren. Gesprekken met onder andere bandleverancier Mojo deed besluiten het festival te houden in het derde weekend van november. Handig toeval was dat Eindhoven zowat op dezelfde tijd begon om het festival So What’s Next aan het begin van de novembermaand te programmeren. Groningen levert het Rockit festival in de tweede week en Utrecht heeft rond half december het U-jazz festival. Amsterdam houdt tegelijkertijd met jazzOUT! haar Super Sonic Jazz Festival en het Jazz International uit Nijmegen trapt min of meer eind oktober af. Gezien de onderlinge afstanden is er geen sprake van dreigende concurrentie. Wel ligt de uitdaging daar om de meest interessante vissen als eerste uit de vijvers te kapen. Een fijne ontwikkeling voor zowel bestaande als ook nieuwe festivals, maar ook voor de muzikanten. Want die willen natuurlijk ergens kunnen spelen.

Dannij stond er initieel alleen voor. Pas vanaf 2016 kreeg hij ondersteuning van assistent-programmeur Bram. Dat maakt het werk niet alleen prettiger gezien de soms wat hoge werk- en tijdsdruk. Door verschil in ‘knowhow’ komen er ook meer ideeën op tafel en kunnen zij onderling sparren over nieuwe namen. “Een prettig klein team” werd mij verteld. De vraag naar hoe artiesten worden gevonden bleek een optelsom van elementen als je netwerk verkennen, verschillende media onderzoeken, internet afstruinen, festivals als Noorderslag bezoeken en contact onderhouden met je publiek. En uiteindelijk wordt alle informatie gedistilleerd tot iets bruikbaars. De twee programmeurs zien jazzOUT! als een autonoom gegeven dat langzaamaan naar een volwaardig begrip toe groeit. Dat ondersteunt de gedachte om ook door het gehele jaar jazz te programmeren. Want, zo blijkt, jazz is nou eenmaal niet het makkelijkste genre om publiek te trekken.

Na de vraag naar highlights of een leuke anekdote haalt Dannij meteen Larry Graham aan. Niet alleen vanwege zijn fantastische optreden destijds, hij bleek ook een zeer sympathiek man met een mooie persoonlijkheid. Dannij heeft hem destijds persoonlijk opgehaald bij het hotel. Bill Laurance, Michiel Borstlap, TaxiWars en Kovacs hebben eveneens een apart plekje in de lijst van positieve ervaringen. Bram: “Ik vind het moeilijk om een enkele artiest eruit te halen. Voor mij geldt, met name voor de vierde editie, dat de totaalsfeer enorm aanspreekt. De opbouw over de hele avond resulteerde naar mijn gevoel tot een ware happening.”

We spraken over de programmering in het algemeen. De formule lijkt eenvoudig. Er wordt gekeken naar een publiekstrekker, en daaromheen vormt zich een laag van meer spannende acts die volop in ontwikkeling zijn. Daarnaast wordt er podium geboden aan Limburgs talent waarmee we in feite de drie pijlers voor de festivalfilosofie hebben verklapt. “Bij veel mensen leeft nog het idee dat jazz-muzikanten allemaal van die ouwe lullen zijn” werd mij verteld. Daarom wordt er scherp gekeken naar de ontwikkelingen binnen het genre. Zo is al een tijd het oog gericht op de Londense jazz scene, wat voor dit jaar de keuze op Kamaal Williams verklaart. Maar zelfs artiesten als Larry Graham en Maceo Parker getuigden, mede dankzij hun grensoverschrijdende houding, alles behalve ‘stoffig’ te zijn. De heren van de programmering zijn er dan ook trots op dat zowel de ‘oude’ als ook de ‘nieuwe’ garde wordt vertegenwoordigd. Waarbij de ontmoeting van die twee groepen in de wandelgangen van het theater als een terechte stimulans wordt gezien. En natuurlijk worden twee doelgroepen aangesproken die, naast de eerder genoemde publiekstrekker, een verbreding wat betreft potentiële bezoekers biedt.

De term verbreding bracht ons op het vraagstuk of binnen het aanbod nog meer expansie mogelijk is. De wil is er zeker. Zo werd even een balletje opgeworpen over de introductie van meer elektronisch georiënteerde artiesten. Momenteel programmeert jazzOUT! op drie podia binnen het Heerlens theater, waarvan een geplaceerd en een ander gereserveerd voor min of meer beginnend of lokaal talent. Er zou dus in feite een zaal bij moeten om de gewenste verbreding te realiseren. En zo komen we terug op de optie om door het jaar heen meerdere momenten te kiezen om jazz in aanloop van jazzOUT! te promoten. Poppodium Nieuwe Nor is daarvoor een aangewezen plek, die later dit jaar bijvoorbeeld ‘jazzOUT! presents TaxiWars’ [12 december a.s. – red.] ondersteunt. Er wordt dan ook gretig uitgekeken naar de uitbreiding van de Nor zodat er een zaal komt die past tussen de capaciteit van enerzijds de Limburgzaal van PLT en pNN zelf. Zo ontstaan er meer mogelijkheden binnen de programmering. Maar ook wordt er overwogen om meer specifieke acts op locatie te presenteren die meer op maat zijn. Dat biedt perspectief voor een bloeiende scene – broedplaatsten zo u wilt. Er is sprake van een samenwerking met Jazz Maastricht, wat betreft een gezamenlijke programmering op locatie met als idee de doelgroepen van de twee organisaties samen te brengen. Tijd en ontwikkeling hebben hierin natuurlijk een medebepalende rol. Zo zal de toekomst het gaan uitwijzen. Vooruitblikkend zijn wij natuurlijk wel al benieuwd naar hoe dit zich zal ontwikkelen!

Uitverkocht raakten editie 1 en 4. De tweede net niet en helaas had nr. 3 zwaar te lijden onder het tragische Bataclan gebeuren. Voor 2017 loopt de verkoop voorspoedig en wordt aangeraden niet te lang te wachten met het kopen van kaartjes. Naast de viering van een lustrum staat er namelijk gewoon een enorm goed programma. Tip van de organisatie: mis vooral het muzikale fenomeen Tony Allen, Jaga Jazzist, The Mechanics en ALA.NI (met een harp als onconventioneel en kwetsbaar instrument binnen de jazz) niet. Veel artiesten op deze meest rauwe editie tot nu toe staan ook exclusief in Heerlen. U bent gewaarschuwd.

jazzOUT! 2017 vindt komende zaterdag (18 november) plaats in Parkstad Limburg Theater Heerlen. De optredende acts zijn: Tony Allen, Incognito, Jaga Jazzist, Kamaal Williams, Jazzmeia Horn, ALA.NI, The Mechanics (Rudy Trouvé en Mauro Pawlowski), Trio of Liberty en Michiel Stekelenburg. Gerenommeerde namen die eerder op jazzOUT! stonden zijn o.a. Larry Graham, Candy Dulfer, Al Di Meola, Erik Truffaz Quartet, Maceo Parker, Michiel Borstlap, TaxiWars, Jett Rebel, Kovacs en Mo Jones. Klik hier voor meer info.