Een dikke maand geleden raak ik bij een concert van H2O in Aken in gesprek met een Duitse leeftijdsgenoot. Zoals dat bij mannen van onze leeftijd en interesses vaak gaat, gaat ‘t over muziek, bands, concerten en ietwat later over de platenbusiness. Mijn gesprekspartner verwijst al snel naar een platenzaak in Heerlen en trekt de hilarische vergelijking met het TV-programma ‘Die Ludolfs’. De kenners begrijpen het al; deel vier van mijn reis langs de platenzaken in onze regio, die de strijd tegen ‘t voorstschrijdende internet aangaan, gaat over de grootste speler van de ‘Big Four’: Didi Recordshop.
Wie de eerste keer bij Didi binnenstapt begrijpt de vergelijking met de docusoap over de chaotische Duitse Autosloperij wel: Een gigantische loods. Volgestouwd met platen, CD’s, DVD’s, computerspelletjes, (strip)boeken en ga zo maar door. Zo zou menig droomwereldje er tijdens de adolescentie uit hebben kunnen zien. Althans zeker die van mij, al is ‘t dat nog net de Samantha Fox-, Doro- en Sabrinaposters ontbreken. Maar daarvoor bieden zelfs de ‘cheesecakes’ uitkomst. Vergis je niet, deze gigantische verzameling is een stuk gestructureerder dan de eerste aanblik doet vermoeden. Daar houdt de uitermate gedreven eigenaar strak de hand in. Aan ‘t woord is Mathew Villain. Of gewoon Mat, zoals iedereen ‘m noemt.
OK, wie is Mathew Villain en hoe is hij hier terecht gekomen?
Ik ben 35 en woon in Heerlen. Engelse moeder, Nederlandse vader. Ik heb een tijdje in Lanaken (België) gewoond en sinds ’94 in Heerlen. Bij Didi werk ik al vanaf mijn 15e en sinds 1 januari 2009 is de zaak van mij. De voorganger John Diederen, die ermee begon in de jaren ’70 (eerst op rommelmarkten en beurzen en vanaf ’93 in een fysieke winkel in Hoensbroek) kwam plotseling te overlijden. Dat was een grote shock. Daarop heb ik de zaak overgenomen van zijn kinderen, zijn erfgenamen.
Was dat creepy, van loonarbeider ineens naar eigenaar?
Dat was altijd het plan, daar heb ik het vaker met John over gehad. Dat was altijd het idee, maar toen kwam dat ineens heel snel en per direct. In diezelfde week had ik ook nog een brand in mijn huis en sliep ik bij een vriend op de bank. Een nogal heftig weekje dus.
Ik draai er niet omheen: Je bent in Nederland best een grote speler als ik ‘t goed heb begrepen. Hoe groot is Didi? Wat moet ik me daarbij voorstellen?
Voor een groot deel van Nederland houdt het land natuurlijk op onder Eindhoven. Maar internationaal gezien heb ik heel veel Duitse en Belgische klanten. We doen meerdere, grote, internationale beurzen in de Benelux. En ik kan wel met de grote spelers mee, ja. En dat vanoet Parksjtad, jong!
Er staat hier een gigantisch aantal aan vinyl, CD´s, computerspelletjes etc. In wat voor astronomische aantallen moet ik denken als ´t gaat om wat hier staat? Een ruwe schatting?
Het is nooit echt geteld want dan moeten we gewoon twee weken dicht. Maar LP’s, CD’s, singles, games, alles bij elkaar? Dan moeten we makkelijk boven een miljoen stuks uitkomen. Makkelijk, zeker met het magazijn boven. Die bak singles hier in de winkel bijvoorbeeld, dat alleen zijn er al 200.000.
Ongelofelijk. Ik praatte met iemand die de vergelijking met ‘Die Ludolfs’ maakte. Ik geloof dat ie die dag nog twee keer langs is gekomen, allerlei vrienden van ‘m hier naartoe haalde, enzovoorts.
Jaja, ik weet wie. Vrienden en collega’s had ie gestuurd, voor van alles…
Je hebt ook echt van alles: vinyl, CD’s, DVD’s, cassettebandjes, strips, boeken en zelfs wat merchandise. Is ‘t allemaal even leuk om te doen? Of zijn er ook dingen in de erfenis meegekomen waar je niet zo veel mee hebt?
Boeken zaten erbij, daar heb ik persoonlijk niet zo heel veel mee. Maar de rest vind ik allemaal leuk. Natuurlijk vind ik videogames en platen zelf leuker. Maar strips zijn ook leuk om te doen. Dat hoort er erbij en verkoopt ook altijd goed.
Hoe zit ‘t met de merch, de entourage hier?
Aan merchandising doe ik bijna niks. Dat is bijna allemaal puur decoratie, niet te koop. Die grote Asterix & Obelix daar komen bv van de voormalige stripzaak Atomic in Heerlen. Eentje kwam van Heerlen en eentje van hun filiaal in Sittard. Vond ik leuke aankleding. Voor merchandise heb je hier in Heerlen Satisfaction Records. Je hebt zoiets als Large en niet te vergeten: heel veel bands doen dat natuurlijk bij hun eigen concerten.
Hoe blijf je in godsnaam bij, duizenden en duizenden platen? Er komt iemand naar binnen die vraagt naar, zeg maar wat, Nigeriaanse jazz en ik zie je denken en het er uit halen. Een fotografisch geheugen?
Tja, dat is denk ik 100% interesse en het nog steeds heel leuk vinden, ook al ben je er al twintig jaar mee bezig. Geen seconde verveelt dat, je bent daar dag en nacht mee bezig. Nu noem je toevallig Nigeriaanse jazz, dat is ook iets wat mij interesseert, Afrikaanse muziek. Los van de thrashmetal en zo. Je hebt het ook ingekocht, geprijsd, gehoesd, je hebt het weg gezet… en als ik al eens niet zeker weet of ik het heb weet ik wel waar ik het moet zoeken. We proberen wel de indeling vrij strak te houden.
Je doet ook veel beurzen. Hoe belangrijk is dat voor je?
Ik vind dat leuk om te doen. Je houdt feeling met de rest van de markt. Je komt nog eens ergens, je ziet collega’s. Die heeft dit voor je, die dat… Je kunt er ook af en toe wat spulletjes vinden. Ik moet wel vroeg op op zondag, maar dat maakt niet uit.
En die computerspelletjes is toch wel een belangrijk onderdeel hier? Ik zie ‘t wordt veel verkocht, maar je koopt ook veel in.
Vinyl staat met stip op nummer één. Daar komen de CD’s achteraan en dan wel de videogames. Videogames is ook iets dat we echt leuk vinden en er zijn maar heel weinig winkels waar je daarvoor terecht kunt. De rest is allemaal online. Maar ik heb wel een grote groep mensen die dat spaart. Ik heb daar contacten voor en je kunt wel eens iets vinden links en rechts.
Als je nou jarenlang in zo’n zaak staat verandert je eigen smaak dan ook? Wordt dat breder, ga je veel meer dingen ontdekken?
De smaak wordt veel breder. Toen ik een jaartje of 16 was was het alleen hardcore en metal. Nu is het heel veel. Wat mij opvalt met hardcore en metal: de oude dingen die ik vroeger leuk vond vind ik nog steeds leuk. Maar nieuwe dingen kunnen me dan niet meer bekoren. Het is allemaal ‘lijkt op’ en ‘klinkt als’. Nu luister ik meer andere dingen. Veel wereldmuziek, veel jazz.
Je bent zelf ook een gedreven verzamelaar. Wat heb je ruw geschat thuis staan?
Ook veel. Veel Slayer-LP’s, maar ook veel blue note, jazz-LP’s. Een paarduizend items. LP’s, CD’s, cassettes, Blu-Ray… Een berg tour-shirts…
Wat betreft Slayer: ben je al over ‘t verdriet heen? Het einde nadert.
Nou, zet het maar niet in je stuk, maar volgend jaar op Graspop…
Hahaha, dat gerucht heeft al flink de rondte gedaan. Denk je niet dat je hier voor je beurt spreekt.
Weet je, de Stones zijn eind 70. Dat is topsport. Die jongens van Slayer gaan allemaal naar de 60 toe, daar komt een einde aan. Zouden Metallica, Anthrax of Judas Priest nog tien jaar spelen? Het is gewoon zo. Op gegeven moment komt daar een einde aan.
Zijn er nog specifieke dingen die je zelf zoekt? Dingen die je als verzamelaar nog persé wil hebben?
De paar laatste Slayer-dingetjes die nog ontbreken, wat originele Blue Note platen, een paar Afrikaanse dingen… Ach, er is van alles. En er is weer van alles dat je ontdekt. Hoe meer je hebt, hoe meer je weet, hoe meer je wil hebben. Het is gewoon een vicieuze cirkel.
Nu ik de vier grote spelers in de Oostelijke Mijnstreek gehad heb, ontdek ik een bijzonder patroon: alle vier hebben ze hun roots, of in ieder geval ooit een sterke associatie gehad, met de metal-scene. Toeval? Of zijn metalfans zo manisch gedrevenen, op zoek naar ‘muzikale waarheid’?
Ik denk dat als je heel jong bent, zware alternatieve muziek iets is om je af te zetten. Of het is anders dan de rest. Ik zou nu er niet aan moeten denken om nog de hele dag metal te draaien. Ik vind metal leuk maar, zoals ik net al zei, de oude dingen. Van een hoop nieuwere bands of van die ‘Viking metal’ vallen me de schoenen uit.
Geen Amon Amarth hier?
Geen Amon Amarth. Maar ik ben ook nooit fan geweest van iets als Savatage, Hammerfall, al die shit. Van ‘nieuwere’ bands vind ik bijvoorbeeld Killswitch Engage heel goed. Maar nieuwe dingen? Heel weinig. Of wacht, Nails! Liet iemand me horen, dat vond ik vet.
Is nieuw vinyl steeds belangrijker voor je geworden?
Wij doen pas vier jaar aan nieuw vinyl. Omdat er vraag voor nieuwe releases kwam en zo. Ja, het is belangrijk. Maar het probleem is dat je aan nieuwe platen heel weinig verdient. Sommige dingen zijn heel duur of je wacht er weken op. Tweedehands is voor ons gewoon het belangrijkste. Er zijn er zoveel die nieuw vinyl verkopen, maar tweedehands is een specialisme. Dat kan niet iedereen.
Het is ook een beetje een sport denk ik dat tweedehands? Het zoeken.
Zeker! Het zoeken. Op pad gaan. Dingetjes vinden en contacten leggen. ‘Wie heeft dit, wie heeft dat?’ Absoluut. Maar dat is alles behalve makkelijk. Nieuw is leuk, maar van oude dingen vinden gaat mijn hart sneller kloppen. Een nieuwe Velvet Underground is grappig, maar toch liever een oudje.
Merk je bepaalde trends?
Sinds 2012 merk je een duidelijke, grote vinyl-revival en die zet zich door. Er wordt altijd gesproken over een trend, maar we zijn nou bijna zeven jaar verder. Flippo’s zijn twee jaar positief. Of bepaalde broeken. Maar dit is de nieuwe realiteit. CD’s zakten met de jaren in maar ik vind dat weer stabiliseren. Je krijgt simpelweg veel CD’s voor weinig geld. Voor velen toch een afweging. Geef je 100 Euro uit aan platen heb je er met geluk vijf, terwijl je daar misschien twintig tweedehands CD’tjes voor hebt.
En ‘t is en blijft een makkelijk ding.
Ja, je kunt moeilijk in de auto je LP’tje draaien. Ik voorzie problemen als je over de drempel gaat.
Je bent eigenlijk constant bezig. Een zaak runnen, zoeken naar tweedehands spul, platenbeurzen… Is er nog tijd voor een privé-leven?
Och zeker. Meer dan genoeg. Ik heb deze zomer nog vaak in het zwembad gelegen. Ondanks dat er veel tijd in gaat zitten heb ik toch mijn avonden rust, mijn weekenden. We proberen dat goed te regelen. Mijn vrouw vindt het soms wat veel, maar ik vind het nog gaan. We hebben genoeg tijd samen en we kunnen op vakantie gaan. Het is te doen. Sommige andere collega’s hebben veel gekkere uren. Platenbeurzen doe ik bv 15 tot 20 per jaar. Andere collega’s doen er 50, dan ben je ieder weekend de hort op. Ik heb deze zomer zelfs geen beurzen gehad.
De loods is groot en de loods is aardig vol. Geen angst voor plaatsgebrek in de toekomst?
Nee. Er is plaats genoeg en een paar keer per jaar ruim ik ook flink op. Dingen die wat langer staan en zo. Ik heb vorige maand bijvoorbeeld nog drie- tot vijfduizend LP’s afgeprijsd. Binnen twee weken waren ze allemaal verkocht. Kwam er iemand binnen: ‘Hoeveel voor alles?’ Daar letten we wel op. Ik stoot continu wat af. Ik heb laatst een heleboel Duitse en Nederlandse singeltjes verkocht. Dan zetten we weer wat andere dingen neer. Of wat slechtere platen uit opgekochte collecties, daar heb ik ook jongens voor die markten doen. Er gaan er soms duizenden per jaar in één klap uit.
Je doet niet aan internet of social media, zoals Facebook.
Ik ben persoonlijk geen fan van social media, ook nooit geweest. Ik heb privé geen Facebook en ook niet met de zaak. Ik heb wel een website met de openingstijdenn, e-mail adres en foto’s van de hoeveelheid platen. Vaak komen mensen voor die foto’s al hierheen, dat werkt wel.
Je wekt ook een beetje een mysterie op.
Nou, geen mysterie. Ik ken zat winkels die zich profileren alsof ze het helemaal zijn. En dan komen de mensen aan in een of ander klein hokje waar helemaal niks staat. No pun intended. Maar zoals nu werkt het wel. Mensen komen van heinde en ver. Vanochtend kocht hier iemand een heel pakket Elvis en aan het accent te horen kwam hij uit Gelderland of de Achterhoek. Super tevreden klant. Het was wel een stukje rijden volgens hem, maar dan had ie ook wat. Zoiets is mooi om te horen.
Ik vind ‘t ook heel symbolisch voor ‘t hele verhaal dat ik vertel over die strijd tegen ‘t voortschrijdende internet. Die ga jij zo te zien heel succesvol aan.
Kijk, ze zeggen dat internet alles overneemt. Maar er wordt nog steeds, ook in Amerika, meer verkocht in fysieke winkels dan online. Je moet wel wat speciaals bieden. Ik heb daar stukken over gelezen. Grote retailexperts zeggen dat je in een fysieke omgeving wat te bieden moet hebben. Je ziet dat bij de ketens. Het high-end segment doet het goed, zeg maar de Bijenkorfs, én het low-end segment, zeg maar de Actions. Zit je daar tussenin heb je een probleem.
Dit is een collectorswinkel, een liefhebberswinkel. Daar zijn er geen tien anderen van. Je kunt hier niet de Mediamarkt voor binnenrennen. Er zijn genoeg mensen die interesseert dat niet, daar ben ik ook reëel in. Maar er is nog altijd genoeg animo en er zijn genoeg mensen die nieuw aansluiten. Ik heb zelfs klanten die heel veel op internet kopen, maar óók hier komen. Want dat vinden ze leuk. Kunnen ze kijken, kunnen ze bladeren. En ze weten dat er altijd iets nieuws komt. Ook heel belangrijk. Daar zijn we volop mee bezig. Iemand die hier één keer in de drie maanden binnen rent die ziet dat niet. Maar je hebt ook mensen die één of twee keer per week komen en die kunnen we nog altijd iets laten zien. Dat is heel belangrijk.
En de contacten…
De contacten binnen én buiten Nederland zijn belangrijk. Ik zit er vol bovenop. Het is een stukje enthousiasme, er altijd mee bezig zijn, ontwikkelingen in de gaten houden. Ik heb veel Duitsers en ook veel Belgen, Walen en Vlamingen en die hebben allemaal een andere smaak. Je noemde de rest van Heerlen. Ik verkoop bijvoorbeeld heel veel Afrikaanse- en wereldmuziek. De rest van Heerlen en andere collega’s in Limburg doen daar volgens mij bijna niks mee, terwijl ik het toch veel verkoop. Wij houden de collectie zo breed mogelijk. Van Marduk tot James Last. En alles daar tussenin. En als het aan mij ligt kunnen we nog wel tot ons 75ste zo doorgaan.
Didi Recordshop is gevestigd op In de Cramer 24b. Meer informatie vind je op haar website.
Authors bio is coming up shortly.
