The Notorious IBE

Voor de mensen die nog nooit van IBE gehoord hebben; dit festival bestaat al twintig jaar! Hoe komt het dan dat je er nog niet eerder bent geweest? Om heel eerlijk te zijn, IBE werd eerder georganiseerd in Rotterdam en ‘pas’ sinds tien jaar in Heerlen. En we mogen Rotterdam dankbaar zijn. Voor Heerlen is dit festival een enorme aanwinst! Jong en oud komt hier uit allerlei landen samen om de hiphop- en breakdance-cultuur te vieren. Als je het over succesvolle mengeling van culturen wilt hebben moet je komen kijken bij IBE. Foto’s: René Bradwolff

Ook ik liep wel eens door de stad tijdens dit event en snoepte dan links of rechts van wat breakdance moves. Maar nog nooit dook ik echt in deze, voor mij onbekende, wereld. Ik had altijd het idee dat het ver van mij af stond. Dat ik er te oud voor was en te blank. Oftewel onbekend maakt onbemind. Dit jaar werd ik echter door mijn redactie gesommeerd (zo streng zijn we bij de Afgrond) om me een weekend lang te begeven in dit fenomeen.

Zaterdag
De vrijdag laat ik nog even aan mij voorbijgaan, want dan start het festival (officieel zelfs al donderdag met de HFC Blockjam). Om 22 uur trapt het feest af met de openingsjam en erna een official pre-party. 

Zaterdag trek ik dan wel naar het centrum. Bij Coasters, de plek bij uitstek voor Bboys en Bgirls, ontmoet ik onze hoofdredacteur en ontvang ik mijn mooie witte persbandje. Ik drink me moed in met een White Chocolate Oreo Shake en start mijn wandeling langs de podia. Het is wel even uitzoeken. Op de website van IBE staat de timetable maar de plattegrond staat weer op een andere pagina zodat je ze niet in 1 handig overzicht kan bekijken. Tip: haal old skool een plattegrondje van papier bij het Betaplein, daar staat het wel op. Ik wandel langs de Capital Stage. Een hele grote partytent ter hoogte van de VVV. Daarin zijn de 5 vs 5 Battles aan de gang. Voor de leken onder ons: er staan vijf mensen tegenover vijf anderen en in totaal krijgen ze, in dit geval, zes minuten om tegen elkaar te ‘vechten’. Dat vechten bestaat natuurlijk uit het showen van je beste breakdance moves. Om de beurt dagen de dansers hun tegenstanders uit en laten ze hun beste kunnen zien. De host roept wat dingen ter aanmoediging en houdt de tijd in de gaten. Als die bijna om is telt hij af, soms samen met het publiek. De jury beslist vervolgens welk team heeft gewonnen. Iedereen accepteert de beslissing zonder morren en bedankt de tegenstander. 

De sfeer is losjes, mensen lopen in en uit. Het is flink druk maar ondanks dat wordt er gewoon plaats gemaakt voor mensen die alvast wat oefenen of zich warm dansen voor de battle to come. Er is één jongen die me opvalt en ik vraag of we een foto van hem mogen maken. Dat mag en hij vindt het blijkbaar heel normaal dat mensen hem willen fotograferen. Hij oogt als een eerste klas Aziatische gangster met zijn witte Nike pak en zijn tattoos tot in het gezicht maar hij is de beleefdheid zelve en na de foto buigt hij op Zuid Koreaanse wijze (waar hij vandaan komt) met zijn handen tegen elkaar als afscheidsgroet. Bij de battle blijkt dat zijn team uitkomt voor Duitsland. Hoe verrassend kunnen de dingen soms zijn.

Ik loop verder en kom langs La Isla Zamounda. Een ander podium, even na de foodtrucks. Ook hier vinden allerlei battles plaats. Ik blijf er niet staan maar wandel door naar het Betaplein, oftewel het; Hip Hop – Power To The People Huis. Daar start net de Bgirl Battle. De meisjes worden opgeroepen met hun nummer en in de vier hoeken van ‘het podium’ (karton op de vloer) gaan zij klaar staan. Het valt me trouwens op dat bijna alle mensen kleding dragen die begin jaren tachtig hip was. Trainingspakken met pasteltinten, te wijde spijkerbroeken aangesjord met een touw, te grote truien, en veel petjes. De meisjes gaan los en laten zien dat zij niet onderdoen voor de Bboys. Meer dan zeventig meisje komen aan bod! Aangemoedigd door de hostess die vele kreetjes slaagt tijdens de dans.

Dan is het voor mij etenstijd en ik begeef me naar Toko Mie & More. Ik vermoed dat ook hier diverse breakdancers terecht gaan komen, lekkere maaltijden voor niet al te veel geld. Ik geniet er van mijn Gado Gado, mijn gezelschap en van de gastheer en -vrouw. Na het eten snel even naar huis, omkleden voor een frisse avond en snel op het fietsje richting theater. Daar vindt namelijk een belangrijke battle plaats! Als ik aankom om tien voor zeven staat er al een flinke rij. Rustig en relaxed wacht iedereen af. Binnen blijkt dat er geen flessen mee mogen. Alle jongens en meisjes  beginnen dus alvast de flessen uit hun rugzakken te trekken en weg te zetten. De bewaking is streng en kijkt zelfs mijn kleine tasje na (op wat?). Het verbaast mij een beetje omdat de sfeer zo totaal ontspannen is en het wat overkomt als een overdreven angst voor iets dat niet gaat gebeuren. Maar ik neem aan dat men weet waarom dit nodig is.

Ik scharrel naar de Limburgzaal voor de  Red Bull BC One Holland Cypher. Hier strijden de dansers in hun eentje voor de beste plek. Ik neem plaats op de eerste verdieping, staand achter de balustrade. Naast mij komen wat donkere jongens te staan. Zij blijken uit Utrecht te zijn. Een van de jongens legt mij meteen uit wie er kanshebbers zijn en waar ze vandaan komen. We hangen gezellig samen over de railing. Ook spreek ik even later nog een van de Bgirls die ik eerder zag bij de battle op het Betaplein. Zij was top 8 geworden en best tevreden over haar plek tussen zoveel kandidaten. 

Een van de breakdancers in de grote battle is Joey. Voor de mensen die een beetje op de hoogte zijn; ooit danste Joey bij Benito Deane en zag je hem met No Escape XXL bij Holland’s Got Talent. Tegenwoordig geeft hij les bij HFC, de dansschool van Job, die huist in Carbon6. Hun shirts zijn wit en met zwarte letters staat voorop: Heerlen Fucking City. Helaas moet Joey het in de eerste ronde al afleggen tegen zijn tegenstander. Dit geheel tot misgenoegen van zijn jonge fans die ik na afloop buiten spreek. Natuurlijk vonden zij, als zijn leerlingen, dat Joey had moeten winnen.

De dansbattles zijn indrukwekkend en het publiek leeft enorm mee. Er wordt geroepen, gejuicht, geklapt. Uiteindelijk wint Ozzy en zijn fans bespringen hem meteen. Ozzy wordt rondgedragen en in de lucht gegooid, de ontlading is groot! Iedereen schuifelt weer naar buiten begeeft zich terug naar het centrum. Ook ik loop weer langs de diverse podia in de binnenstad. Ik kom weer uit op het Betaplein voor House of Vineyard, Funk Buddies. Daar gaan Funk style Battles plaatsvinden. Ook hier kijk ik mijn ogen uit. Dit is weer een heel andere vorm van dansen. Er worden battles gehouden door willekeurig gevormde koppels. Soms bestaan die uit een jongen en een meisje, soms uit twee meisjes, dat doet er niet perse toe. Ook hier dagen ze elkaar uit met hun dansmoves. Maar dit is geen breakdance. Hier worden danspasjes geshowed die namen hebben als Popping, Locking, Waving, Gliding, Boogaloo, Strobing, Animation, Botting… Enfin, een wijde variatie van dans, vaak voortkomend uit de jaren ’60 (Locking) en ’70 (Popping) of later. Enorm leuk om te zien! Iedereen heeft een eigen look en stijl! Lastig ook voor de jury om dit te beoordelen.

Helaas moet ik na een tijdje ook nodig naar het toilet. Het Betahuis blijkt gesloten dus probeer ik het bij de Nieuwe Nor (oftewel Cypher 1). Per toeval kom ik dus terecht bij de talkshow Creating A Judging System. Er zitten twee mensen op een bank en het publiek zit eromheen op stoelen. Er zijn niet zo heel veel mensen, een stuk of 10-20, komend en gaand. Op de bank legt een hippe meneer met hoedje en hele grote vierkante bril, uit hoe het jureringsysteem in elkaar zit. Deze meneer blijkt overigens de wereldberoemde Storm te zijn. Het publiek mag erop reageren. Een jongeman maakt zich wat zorgen over de term performativity. Dat schijnt nieuw in het systeem te zijn gegooid. Hij vraagt zich af of het performen wel het belangrijkst is, of het niet gaat om vanuit je ziel te dansen. Iemand anders vraagt zich weer af hoe je dat nu kunt jureren. Weer iemand anders stelt dat precies dat even moeilijk is voor performen. De man met de bril legt uit dat het maar een onderdeel is maar ook dat performen iets zegt over jou. Als je al opstaat en je aankleed, waarom je precies die ketting omdoet, waarom je die broek aantrekt etc. Je loopt naar buiten en performt al. Dat is wie je bent. 

Ik wacht niet de gehele discussie meer af en wandel terug de buitenlucht in. Ik probeer nog een blik te werpen op iets spectaculairs dat schijnt plaats te vinden op La Isla Zamounda. Daar is iets dat Crash Badicoot heet. Het publiek wordt daar helemaal wild! Mensen juichen, schreeuwen, klappen en staan op banken, tafels en zelfs statafels om iets te zien. Wat betekent dat ik helemaal niets zie want er is niks meer vrij om op te staan.

Ik loop nog langs de Capital Stage waar diverse hiphop-artiesten hun ding doen. De tent is ook goed gevuld. Dan ga ik richting fiets en naar huis. Er komt nog een dag. Nog een dag vol activiteit, sfeer en nieuwe dingen ontdekken. 

Zondag
Dag twee en ik verheug me alweer. Na een zaterdag vol ontdekkingen kan ik niet wachten om me weer in deze internationale danswereld te storten. Ik loop naar de Capital Stage voor een 5 vs 5 battle maar de tent is al flink vol en helaas zie ik helemaal niets. Naast mij staat een oma met twee kleinkinderen die nog minder zien dan ik. Oma tilt het ene kind op en ik het andere. Zo kunnen ze een paar minuutjes meegenieten. Dan besluit ik verder te lopen en de finale later op de dag af te wachten. Ik begeef me naar het Betaplein dat vandaag Street Off heet. Daar gaat om 14 uur de Havaianas Battle plaatsvinden. Street Off is trouwens een project dat zich bezig houdt met geld regelen voor jongeren die het niet kunnen betalen om de wereld over te reizen naar mooie events zoals het IBE. Geld, zodat zij op zijn minst wel kunnen dansen op diverse plekken in eigen land. 

De Brazilianen regelen vandaag de battle op het plein en op Zuid Amerikaanse wijze lijken zij geen haast te hebben. Het is al dik twee uur geweest en er is nog geen battle in zicht. Het publiek schijnt zich daar in het geheel geen zorgen over te maken want de muziek speelt en mensen dansen, of genieten van de zon. Ik zie een Braziliaanse geblondeerde meneer zich buigen over limoen, Smirnoff en ijs en ik vraag hem wat hij gaat maken. Hij legt uit dat deze cocktail Caipirinha heet en ik bestel er eentje. Ik krijg meteen de demoversie in een groot glas. Oei! Het is warm, ik sta middenin de zon en ik moet nog in staat zijn om zaken te onthouden om over te schrijven vandaag. Maar de Caipirinha is heerlijk en verfrissend. Een danser ziet mij staan en vraagt of het smaakt, ik laat hem even proeven. Hij besluit dat het verstandiger is om te wachten totdat zijn battle geweest is. 

Het is bijna drie uur voordat de daadwerkelijke battle begint. De jury neemt plaats op twee stoelen en een bank. Er nemen zo’n zestien dansers plaats in een te kleine cirkel. Tussen de dansers staan ook een paar kleine jongens en ik vraag me bezorgd af hoe zij een plek kunnen bevechten. Er springt namelijk steeds gewoon iemand in de cirkel om te dansen, de brutaalste heeft de meeste ruimte. Maar de jongens doen echt niet onder voor de groten en springen er met gemak tussen om hun ding te doen. Er worden vervolgens mensen uitgetrokken en meegenomen. In mijn ogen gaat het geheel er nogal chaotisch aan toe. Daarna is er een break en dan komt het leukste gedeelte, de eruit gehaalde deelnemers zijn de finalisten en moeten op slippers verder breakdancen. Verlies je je slipper, ben je af. Een leuke twist op de normale gang van zaken dus. Sommige dansers lijken echter geen enkel verschil te merken en dansen erop los. Bij één van de dansers vraagt zelfs de host of hij even zijn slippers uit wil doen achteraf omdat het erop lijkt dat zijn slippers vastgelijmd zitten met secondenlijm!

Helaas kan ik de battle niet helemaal uitkijken omdat om 16 uur in het theater een finale plaatsvindt. Weer sta ik in de rij voor de kassa. Maar dan blijkt dat pers zijn zo af en toe zijn voordelen heeft, de bewaker haalt me uit de rij en ik mag aan de rechterkant langs. Ik ben niet de enige overigens, er worden nog een paar mensen naar rechts gestuurd. Er zijn vele kleuren polsbandjes die als entree worden gedragen dus mij is het niet duidelijk wie wat is. De battle vindt plaats tussen solo-artiesten. De zaal zit alweer vol en de battles starten onder luide aanmoedigingen. Er staat wel wat op het spel. De winnaar mag naar een grote internationale battle in China. Er is dan ook één jongen die het moeilijk kan verkroppen als hij eruit moet, hij gooit zijn waterflesje op de vloer. Dit duurt echter maar kort, hij loopt even erna toch naar zijn tegenstander om hem een broederlijke knuffel te geven.

Daarna is er nog de finale van de 5vs5 battle. Twee teams tegenover elkaar waarvan de leden om de beurt battelen. Als er nog even tijd over is en sommige jongens een minuutje kunnen uitrusten voordat ze weer aan een nieuwe battle moeten beginnen (de kwart-, halve- en hele finales worden achter elkaar gespeeld) is er ruimte voor pauze acts. Dat betekent bij IBE gewoon dat er mensen uit het publiek worden gevraagd een kunstje te doen. De host vraagt wie het langst headrolls kan doen. De eerste jongeman stapt zelfverzekerd de vloer op en aarzelend melden zich nog meer jongens. Hoewel er in de diverse finale battles links en rechts meisjes meedoen, zie ik er nu geen. Headrolls zijn rondjes die je draait op je hoofd. Je mag je handen gebruiken om je af te zetten maar je mag niet stil staan.  De jongen die als eerste naar voren kwam wint met gemak. Hij maakt er nog zijn eigen one minute show van. Als blijkt dat hij heeft gewonnen draait hij extra snelle rondjes, zonder handen, met de benen gestrekt naar voren, gehurkt en recht omhoog. Het publiek gaat los! Daarna is er nog een groep die het langst handstandjes op één hand doen. Na afloop worden we gesommeerd meteen uit de zaal te vertrekken omdat deze omgebouwd moet voor de All Battles All. Ik heb honger gekregen en eet een frietje bij Huppertz, de enige friture die ik ken die lid is van Wakker Dier.

Dan trek ik weer richting Bongerd. Ik ga boven op de container staan die gebouwd is als loungeplek (beneden) en uitzichtpunt (boven). Daar kan ik goed de tent (IRC Company) in kijken naar een battle die heet: Break Down The House (House meets Breaking). Ik zie diverse mannen, meestal 40+, die twee tegen twee dansen in een weer geheel andere stijl dan ik eerder gezien heb. Achter me staat een ouder echtpaar dat aan de praat raakt met een dame voor hen. De dame legt uit dat deze dansers  jarenlang goede breakdancers zijn geweest en dat zij intussen met een eigen stijl dansen op deze house. Het toont maar aan hoeveel soorten dans er zijn in dit brede genre. Er bestaat ook zoiets als Afro House meets Breaking. Het oudere echtpaar geniet zichtbaar. De vrouw vertelt me dat ze normaal op vakantie zijn in deze periode en dus helemaal niet bekend zijn met IBE. Maar nu kwamen ze het toevallig tegen en zijn ze meteen polsbandjes gaan kopen! Heerlijk om te zien dat dit festival echt niet alleen jongeren trekt!

Ik drink vervolgens nog een lekker drankje (Saronnosour) bij de Ierse Pub en feliciteer eigenaar Joris Mom met zijn verjaardag. Dan is het tijd voor de allerlaatste battle. Voor de laatste keer dit festival fiets ik naar het theater voor de Limburgzaal. Dit keer staat er geen rij en dat verbaasd me totdat ik de zaal instap, iedereen is er al! Ik mag rechts de trap op en neem plaats achter de de railing van het eerste balkon. Het wordt donker en op de maat van de muziek gaan alle telefoons aan en gaan zij met zaklampmodus ritmisch op en neer. Dan heten twee hosts ons welkom. Het licht is weer aan en er wordt een plaat opgezet die iedereen waarschijnlijk herkent als startteken. Een van de hosts zegt: ‘You know the drill’ en het gehele publiek springt op en neer met hun armen in de lucht. De laatste battles dienen zich daarna aan. Team Young Guns (jonge talenten van over de hele wereld) tegen Team France. Team USA tegen team Young Guns. Het is één groot feest. De jongens laten het beste van het beste zien en zijn net zo enthousiast over het kunnen van hun teamgenoten als het publiek. 

Ik moet helaas eerder weg want om 5 uur rinkelt mijn wekker weer. Ik fiets naar huis, nog steeds met alle beats, indrukken en vrolijke gemoedstoestand in mijn lijf. Wat een heerlijk festival! Wat een sfeer, wat een geweldige prestaties, wat een broederlijkheid! Ik zal nog een hele tijd nagenieten van mijn belevenissen! Marco, regel maar alvast dat bandje voor volgend jaar!