Humor in Heerlen!

Is er humor in Heerlen? Jazeker! En dat bewees Arjan Evertz deze week door een avond met de titel “humor in Heerlen” te organiseren. Foto’s: Mikel Neij

Arjan is zelf cabaretier en een van de weinigen die we in Heerlen schijnen te hebben. Hoe kan dit, heb ik mijzelf vaak afgevraagd, valt er hier niks te lachen? Zijn wij Heerlenaren gewoon niet grappig? Dat kan ik me niet voorstellen. Mijn ondervinding is juist dat wij enorm kunnen mopperen maar ook enorm om onszelf kunnen lachen. Zouden we niet durven? Of is het gewoon zo dat in Limburg er meer een buut-traditie is?  Wie het weet mag het zeggen.

Wat mij, in de tijd dat ik Lex Nelissen hielp met het Parkstad Cabaret Festival, echter ook opviel is dat de “Hollandse humor” hier minder goed valt. We vinden het vaak te rauw, te hard en te cynisch. Wie op dit festival wel hoge punten scoorden waren de Belgen. Onze verwantschap met deze buren ligt er warmer bij dan de Randstadcultuur. 

Deze humor in Heerlen-avond is het niet anders. Arjan weet: Bruno Bittoun , Sammy Van der Vaart, Loek Marneffe, Tante Agaath en Raymond Clement  te strikken. De aftrap is door Sammy van de Vaart. Sammy is een heuse Sjeng die nu in Landgraaf woont. Ook hij heeft ooit bij het Parkstad Cabaret Festival op de planken gestaan. Zijn typetje is goed neergezet. De stuntelige, verlegen jongen, nerdachtig, met een koekiemonstertrui, die vertelt over zijn dagelijkse worsteling door het leven. Je hebt met hem te doen en zijn ogenschijnlijke onzekerheid roept warme moedergevoelens op. Dat maakt zijn zwartgallige grapjes des te leuker. Echter mag het tempo van Sammy nog iets omhoog. Timing is everything in comedyland. En daarin wacht hij net te lang. Ook mag hij van mij dat verlegen jongetje type nog net wat meer uitbuiten. 

Dan volgt Bruno Bittoun. Een Belg en nog wel een Antwerpenaar. Wie dan meteen beelden krijgt van Alex Agnew en een rauw accent, zit er dit keer naast. Bruno is een man van middelbare leeftijd die als een gezellige kroeg-moppen-tapper, de bühne op stapt. Gemoedelijk en vriendelijk lachend serveert hij je leuke humor. De humor waar waar wij hier van houden. Hardheid verpakt in een glimlach en aardig gebracht. Met één hand in zijn broekzak pakt hij het publiek lekker voor zich in. Hij mag alleen nog wat letten op duidelijkheid van spreken. Af en toe mompelt hij iets teveel en dat zorgt dat, in combinatie met zijn accent, dat wat woorden weg vallen. Verder denk ik dat Bruno op ieder feestje een graag geziene gast is.

Het is tijd voor pauze en tante Agaath komt tevoorschijn. We hadden haar eigenlijk al gezien want bij binnenkomst stond deze tante in bloemetjesschort en veel te grote tassen klaar met een zak snoepjes. Ze kletste wat met elke bezoeker in de vorm van gezellige Limburgse prietpraat. 

Als pauze-act gaat tante Agaath een liedje zingen. We gaan dan ook in 0.2 seconden van een  cabaret-  naar een carnavalsavond. De gebloemde tante zingt een oneliner in vasteloavesstijl die het verrassend goed doet bij het publiek. Mensen klappen en zingen na drie regels (veel meer regels zijn er ook niet) mee. Mij zelf doet het weinig. Het typetje is leuk uitgedost en Agaath leeft zich goed in in haar rol. Maar mij is het te simpel en ik kom niet naar een cabaretavond voor slechte liedjes (ik haat overigens ook de typische cabaretliedjes, maar dit terzijde). Echter het merendeel van de mensen vindt het grappig dus wie ben ik om er commentaar op te geven.

Na de pauze staat Loek Marneffe op het podium. Loek is een Brabander en zoals we weten houden die net zo van gezelligheid bij een pot bier als wij Limburgers. Loek komt over als een vlotte stand up comedian. Hij heeft duidelijk de regeltjes door en weet het publiek ook warm te krijgen voor zijn grappen. Natuurlijk heeft hij wel nog een en ander te leren. Maar hij komt al aardig uit de voeten. Wel is hij een echte typische standupper, wat dat betreft zit er weinig verrassing in.

Als laatste is Heerlens bekendste humorist aan de beurt; Raymond Clement. Ooit mocht ik als figurant meedoen met zijn oudejaarsconference (en de oefenavonden werden verzorgd door Roger Lataster, die me nog in het Kerkraads uitmaakte voor een kameel. En terecht overigens). De oudejaarsconferences van Raymond zijn dan ook altijd bomvol en uitverkocht. Dat is niet voor niets. Raymond, standaard in zwart kostuum, gaat als een razende door zijn oeuvre heen. In het dialect, wat het nog Limburgser maakt, gooit hij je grappen om de oren over de zorg, de politiek, alledaagse zaken. Je kunt het zo gek niet bedenken of hij snijdt het aan. Je ziet aan zijn optreden de ervaring. Ook bij hem valt er wel eens een grap minder goed (over een Heerlense politicus bv) maar hij gaat onverminderd door, zonder zich daarbij uit het veld geslagen te voelen. En zo hoort dat. Als je op de planken staat is dat ook op je bek gaan. Is dat dingen uitproberen en dus je nek uitsteken.

Ik vergeet nog bijna het korte optreden van Arjan zelf te noemen. Hij speelt een paar typetjes, min of meer als vooraankondiging op Raymond. Ook Arjan is een paar keer kandidaat geweest van het PCF, in het verleden. Ik heb hem zien groeien in zelfverzekerdheid. Zag ik toen al dat er potentie inzat, nu ziet hij dat zelf ook. En dat is een geruststelling. Arjan heeft geweldig creatieve ideeën maar zat vooral in zijn maag met zijn eigen houding. Die lijkt hij nu overboord te hebben gegooid. Wat mij betreft steekt op deze avond zijn Herman van Veen-imitatie er met kop en schouders bovenuit! Arjan, houd dit vast! 

Concluderend is er absoluut humor in Heerlen. Maar nu nog meer Heerlenaren die ook durven opstaan en zeggen: laat mij het ook eens proberen! Ik weet zeker dat wij, net als veel Belgen, veel te bescheiden zijn. En tegen Arjan zeg ik: zin om met mij een talentenavond te organiseren? Dan gaan we dat vuurtje eens opstoken!

Gezien: Humor in Heerlen! – Cultuurhuis, Heerlen (29 november 2018)