Nooit meer infantiel met Benjamin Barber

De infantiele consument, Benjamin Barber

En het boek begint met deze zin: In deze armzalige tijden van eeen zegevierend, tot narcistisch consumentisme vervallen kapitalisme, lopen Shakespeares zeven levensfases van de mensen gevaar weggespoeld te worden door een levenslange kindsheid.

Benjamin Barber bezigt in ieder geval geen infantiel taalgebruik.
En ervalt evenmin iets te lachen, zo voel ik al aan in die eerste zin. Barber is hoogleraar politicologie aan de universiteit van Maryland. Hij is een internationaal commentator en politiek historicus.
Hij schreef eerder “ Jihad vs McWorld” en “Het rijk van angst”.  En nu is er “de infantiele consument”. Op de cover prijkt een druipend ijs met de kleuren rood,wit en blauw. De kleuren lopen in elkaar over en het lijkt smakelijk en onsmakelijk tegelijk.
Zo gaat het ook met de tekst. Toegegeven ik ben pas op bladzijde 71. Barber laat me dan ook echt zwoegen. Enerzijds ben ik het al met hem eens. Consumeren is geen middel meer maar een doel op zich geworden. Aan de andere kant zijn er facettten die me minder aanstaan. Is het nu echt zo erg als volwassenen zich in een kinderwereld begeven( Harry Potter bijv)? Het is toch prettig  zo af en toe te ontsnappen uit de grote boze mensenwereld met al zijn verantwoordelijkheden?! Het zorgt ervoor dat je die wereld daarna weer aankunt.  Echter, moet ik dan Barber weer nageven, maak ik me ook zorgen om de ontwikkeling van de volwassene die het liefst op geen enkel moment meer verantwoordelijkheid wilt nemen. En die ontwikkeling is zeker al in volle gang.

Volgens Barber richt de markt zich op 15 jarigen. Volwassenen moeten puberaal worden en kinderen moeten groter lijken dan ze zijn.En alles draait om consumeren.
We moeten ons niet alleen jonger gedragen maar zeker ook jonger uitzien; “ De verkoop van het lichaam, die na de opheffing van concrete slavernij een metafoor werd voor vormen van dwang die grotendeels onzchtbaar waren (Marx en Foucault), is vandaag de dag een ziekelijk maar opvallend goed getolereerd voorbeeld van de onderwerping van de identiteit aan de commercie, met onder andere de verkoop van de bouwstenen van het menselijk genoom.”
Pats, en daar slaat Barber je weer om de oren! Het boek is een tirade. Een preek vanaf de kansel. Een bezorgde bisschop (uiteraard geen eenvoudige priester) die zijn kudde toespreekt in een galmende kathedraal met de klank van zeker wetende gelijk hebben in zijn stem.
Uiteraard is deze toon, want ik denk dat het ‘m daarin zit, Barber al duur komen te staan. Links en rechts heeft hij flink wat kritiek te verduren gehad.

Zijn boek is opgesplitst in drie delen: De geboorte van de consument, met daarin “ een zegevierend kapitalisme en een infatiliserend ethos” en “ van protestantisme naar infantilisme” (daar ben ik nu beland),  De verdwijnende burger, met o.a. “de opkomst van de kidults”, “merken als identiteit”en “verdwijning van de diversiteit”,  De toekomst van de burger, met zaken als “kan het kapitalisme zichzelf genezen?” en “ hersteld burgerschap in een interdependente wereld”.

Ik heb dus nog heel wat voor de boeg. Het is geen boek om iedere avond lekker ontspannen in bed te lezen, zo voor het slapen gaan. Na 1 bladzijde heb je het gevoel met grote zekerheid tijdens je slaap te belanden in een consumentistische nachtmerrie. En dan wordt je wakker en vraagt je af of het niet toch gewoon realiteit is. Want er alleen van dromen is ook vluchten nietwaar.
Het mooie is dat je kunt blijven kauwen op de zinnen van Barber. Van links naar rechts en weer terug. Niks moderne hersenspelletjes, gewoon de “ infantiele consument” lezen.
Gegarandeerd onmogelijk ooit dement te worden!

Het blijft onduidelijk of een op consumptie gerichte maatschappij de tegenspraak kan blijven verdragen die inherent is aan een cultureel conservatisme dat enerzijds de warden van gezinssamenhang, geestelijke groei en burgerlijke verantwoordelijkheid hooghoudt, met anderzijds een consumentkapitalisme dat zulke waarden onvermijdelijk ondermijnt en vernietigt. (uit het hoofdstuk van protestantisme naar kapitalisme)