Kunst of Smaak

Laat ik het maar meteen roepen dan, ik geloof niet in kunst met grote K. Net zo min als ik vind dat een recensent feiten beschrijft. Je beleeft een gevoel; een combinatie van verbindingen die door je lichaam lopen en je de neiging geeft om je lippen te tuiten in het hmmm-effect en je hoofd langzaam op en neer te laten knikken. Het heeft niets te maken met sociologische verhandelingen waarbij de lagere sociale klasse een voorliefde voor Rembrand en de zijne blijken te vertonen (en vooral waarom) of waarbij er mensen zijn die bij de groep kunstcritici of liefhebbers willen horen en zich in allerlei bochten wringen om “verstand” te hebben van Kunst. Mij maakt het dus niets uit, ik vind iets mooi of niet mooi. Daarbij is het niet belangrijk of er een realistisch beeld van iets wordt geschetst, er alleen een stipje op een groot leeg veld staat, of dat er genitaliën van dichtbij in overdreven vergrotingen worden gepresenteerd. Als ik ervoor sta en het eerder beschreven gevoel krijg, dan is het goed.
Begrijp me niet verkeerd, ik heb veel waardering voor mensen die zich op wat voor manier dan ook creatief willen uiten en daar ook hun brood mee willen verdienen. Immers, werk waarbij je een goed gevoel verkoopt kan bijdragen aan het, al is het maar een klein beetje of tijdelijk, mooier maken van de wereld. Een van de mooiste vormen van “kunst” is voor mij toch de fotografie. Van het klassieke vakantiekiekje via de direct klare polaroid tot aan de prachtigste foto van een professioneel.

Eugene W. Smith. Spaanse burgeroorlog, de Guardia Civil.

Een van de beroemdste fotografen is toch wel Eugene W. Smith. Eugene had een geweldig eigen kijk op de dingen en dat zie je terug in zijn foto´s. Hij stond bekend als eigenzinnig en meer dan eenmaal heeft hij zijn contract opgezegd bij magazines als men hem in een keurslijf probeerde te duwen. Zijn foto´s zijn zeer divers, “the countrydoctor”, Albert Schweizer, de spaanse burgeroorlog, het volgen van amerikaanse soldaten aan het front in de tweede wereldoorlog maar ook, het leven in de stad Pitsburgh waarbij de arbeiders in de mijnen al zo grauw waren dat het bijna (uiteraard lukte Eugene dit wel) niet meer mogelijk was om de ruwheid ervan nog meer tot uitdrukking te brengen. Daarnaast heeft hij ook foto´s gemaakt bij psychiatrische patiënten in Haïti of gewoon vanuit zijn loft, “kiekjes” gezien van door het raam. Dit soort beelden kunnen bij mij een geweldig gevoel van melancholie oproepen. Het zien ervan brandt op je netvlies, kruipt onder je huid en laat je tijden lang niet meer los. Dat melancholieke gevoel wordt ook veroorzaakt door de filmbeelden van “The man who wasn´t there”.

Scene uit: The man Who Wasn't There. van de Coen brothers

Deze film is gemaakt door de Coen brothers (o.a. big Lebowski, Ladykillers). Het is een film noir op zijn geheel eigen wijze. Verdriet vermengd met een absurd droog gevoel voor humor. Echter de beelden van deze film kun je stuk voor stuk stilzetten, uitknippen en je hebt een geweldige foto! Beeldje voor beeldje heb ik het opgezogen totdat ik volledig geabsorbeerd was. Een heerlijk gevoel!

Een voor mij nieuw te ontdekken man is Thom Hoffman. Deze acteur heeft zich sinds niet al te lange tijd opgeworpen als fotograaf. Nu zijn de meningen verdeeld. Sommigen roemen de man als een fraai acteur en ook een goede fotograaf. Anderen zijn van mening dat Thom probeert zijn bekendheid te ge- of misbruiken voor het aan de man brengen van zijn fotowerk.
Dat is precies wat ik in het begin van dit stuk ook verkondig: er bestaat geen algemeen gevoel van kunst. Het is een zeer persoonlijke aangelegenheid. Ook ik ben bevooroordeeld, ik vind Hoffman een goede acteur en voor zover ik dat kan beoordelen (na een aflevering zomeravonden) redelijk intelligent Wellicht kijk ik daarom al positiever tegen zijn werk aan maar wat ik van Hoffman heb gezien vond ik mooi. Stemmige zwart-wit foto´s van personen, veelal in close-up. Er zijn plaatjes van bekende mensen tussen maar ook vaak genoeg fotografeert hij onbekende mensen op een manier die integriteit en rust uitstraalt. Misschien is het wel een trucje, zoals ook Corbijn zich voortdurend bedient van dezelfde techniek om wel mooie beelden te schieten maar waarbij je na een tijdje het idee krijgt dat de creativiteit niet echt over houdt. Je begrijpt het al, weer iets persoonlijks.

Foto: Thom Hoffman

Maar geen nood voor mij of elke andere recensent, schrijver, liefhebber die zich uit over het werk van anderen. Er is altijd wel iemand die je schrijfsel de moeite waard vindt om toch eens te gaan kijken, iemand die denkt dat zijn/haar persoonlijke mening wel overeenkomt met de jouwe. En dat is alweer genoeg, je letters hebben niet voor niets het “papier” geraakt. Je energie was niet alleen voor jezelf. Dus liefhebbers, bekijk Eugene, the Coen brothers en Thom eens goed, geniet en schrijf het voort!